Mierzenie ciśnienia krwi - jak prawidłowo mierzyć ? Popełnić nieświadomy błąd jest łatwo. Czym grozi niepoprawnie przeprowadzone badanie ciśnienia krwi? Jak przygotować się do badania? Jakich błędów unikać mierząc ciśnienie krwi? Jak poprawnie odczytywać wyniki i liczby z ekranu ciśnieniomierza?
Podstawowe techniki prawidłowego pomiaru ciśnienia krwi.
Mierzenie ciśnienia krwi - jak prawidłowo mierzyć ?
Mierzenie ciśnienia krwi należy do najczęściej samodzielnie przeprowadzanych badań, nie ma w nich nic trudnego, ale trzeba wiedzieć jak je prawidłowo mierzyć i jakich błędów unikać.
Używając ciśnieniomierza w bardzo szybki sposób dostajemy informację zwrotną o naszym stanie zdrowia. Badanie to jest naprawdę proste, mierzyć ciśnienie z powodzeniem możemy samodzielnie w domu. Pod warunkiem jednak, iż będziemy przestrzegać podstawowych zasad postępowania.
Pomiar, czyli mierzenie ciśnienia krwi możemy przeprowadzać ciśnieniomierzem automatycznym – wykorzystując metodę oscylometryczną, wystarczy nacisnąć odpowiedni przycisk a ciśnienie zostanie zmierzone.
Ciśnieniomierz sam napełni rękaw, który umiejscawia się na ramieniu, lub wypełni powietrzem ten zakładany na nadgarstek. Wyniki zmierzonego ciśnienia krwi skurczowego, rozkurczowego i pulsu, pojawią się na ekranie ciśnieniomierza dosłownie po chwili. Drugim rodzajem ciśnieniomierzy są zegarowe / sfigmomanometry manualne, które do mierzenia ciśnienia krwi wykorzystują metodę osłuchową, są dedykowane dla pracowników służby zdrowia oraz dla osób, które posiadają doświadczenie w kontroli ciśnienia tym sposobem.
Czym grozi niepoprawnie przeprowadzone badanie ciśnienia krwi?
Niepoprawnie przeprowadzony pomiar ciśnienia krwi fałszuje wyniki o naszym stanie zdrowia. Nie wiemy czy jesteśmy narażeni na chorobę nadciśnieniową,
czy przyjmujemy właściwe leki w prawidłowych dawkach. Po błędnie przeprowadzonym badaniu ciśnienia krwi, nie da się jednoznacznie określić czy ciśnienie skurczowe i rozkurczowe oraz puls jest w normie, czy też nie. Narażamy się na stres związany z procesem reklamacji bowiem wydaje nam się że ciśnieniomierz źle mierzy ciśnienie krwi, a wyniki pojawiające się na ekranie nie są spójne.
Jak przygotować się do badania i prawidłowo mierzyć ciśnienie krwi ?
Choć pomiar ciśnienia krwi jest prostym badaniem, należy się do niego przygotować, jak do każdego innego badania diagnostycznego. Jeśli chcemy otrzymać wiarygodny wynik musimy pamiętać o kilku zasadach:
- Dokładnie zapoznać się z instrukcją ciśnieniomierza automatycznego lub zegarowego.
- Pomiaru ciśnienia krwi dokonywać minimum 2 razy dziennie o tych samych porach 7 dni w tygodniu. Pamiętać trzeba, że wartość ciśnienia krwi podobnie jak temperatura ludzkiego ciała, zmienia się wraz z rytmem dobowym człowieka. Ciśnienie krwi wzrasta w godzinach porannych, spada po południu, po czym wieczorem ponownie podnosi się. Jeśli chcemy uzyskać miarodajne, porównywalne wartości należy prowadzić pomiar o stałych godzinach.
- 30 minut przed mierzeniem ciśnienia krwi ograniczyć spożycie kawy, herbaty, alkoholu, napoi energetycznych.
- Przed pomiarem nie należy palić papierosów, stosować leków dostępnych bez recepty, pobudzających lub innych substancji zwiększających aktywność serca oraz ciśnienia krwi w krwioobiegu.
- W przypadku stosowania leków przepisanych przez lekarza, zażyć je przed przeprowadzeniem pomiaru, chyba że lekarz zaleci inaczej.
- Przed mierzeniem ciśnienia krwi należy się wyciszyć, uspokoić, ograniczyć aktywność ruchową. Udowodniono, iż stres ma niekorzystny wpływ na wysokość ciśnienia krwi oraz na puls serca.
- Nie przeprowadzamy badania zaraz po przyjściu z dworu, przede wszystkim chodzenie to czynność wymagająca wysiłku od całego ciała, układ oddechowy i krwioobiegu wykonują pracę, serce i oddech przyspieszają, a to może się przełożyć na wyniki badania ciśnienia krwi.
- Przed rozpoczęciem pomiaru odpocząć około 15 minut, usiąść wygodnie, wyciszyć myśli, bo one także potrafią wpływać na wynik ciśnienia krwi i zrelaksować się.
Podstawowe zasady dokładnego pomiaru ciśnienia krwi?
- w trakcie pomiaru ciśnienia nie rozmawiaj
- pomiar ciśnienia krwi powinien być przeprowadzony na niedominującej ręce tzn. jeśli jesteś praworęczny, ciśnienie powinno być mierzone na lewej ręce, jeśli jesteś leworęczny zmierz ciśnienie krwi na prawej ręce
- należy przyjąć pozycję siedzącą
- zaleca się aby ręka/ przedramię było stabilne, wyprostowane, oparte o np. o stół
- mankiet powinien być dobrany adekwatnie do średnicy ramienia, dokładnie zapięty - nie za mocno i nie za lekko, na wysokości serca
- przełóż koniec mankietu przez metalową klamrę, zwracając uwagę, aby przewód pozostał na zewnątrz mankietu
- mankiet ciśnieniomierza, zakładamy tak by jego dolna krawędź znajdowała się na wysokości 2-3 cm od dołu łokciowego
- zaciskamy mankiet wokół ramienia. W szczelinie pomiędzy ramieniem powinny zmieścić się tylko dwa palce
- rozluźniamy rękę, utrzymuj wewnętrzną stroną dłoni skierowaną w górze, palce powinny być zgięte w naturalny sposób, nie zaciskamy pięści
- ciśnieniomierz nadgarstkowy nakładamy tak by dłoń była skierowana do góry, przed pomiarem należy zdjąć zegarek czy bransoletkę
- włączamy urządzenie i zaczynamy prawidłowy pomiar ciśnienia krwi
- wynik zapisujemy w dzienniczku, chyba że nasz aparat posiada funkcje zapamiętywania wyników pomiaru
Jakich błędów unikać mierząc ciśnienie krwi?
Jednym z podstawowych błędów, które popełniamy przeprowadzając pomiar ciśnienia krwi jest pośpiech i chaotyczność.
Nie spieszmy się, spróbujmy się wyciszyć zrelaksować, poddenerwowani czy zestresowani zawsze będziemy mieć podwyższoną wartość ciśnienia krwi.
Bardzo ważnym czynnikiem przy mierzeniu ciśnienia jest dobór właściwego mankietu.
Według raportu AHA (Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego) i Brytyjskiego Stowarzyszenia ds. Nadciśnienia:
- źle dobrany, za mały, bądź za duży mankiet ciśnieniomierza będzie fałszował pomiar
- za krótki oraz za wąski będzie zawyżał wartości ciśnienia krwi
- za długi i szeroki będzie obniżał pomiar
- standardowo w ciśnieniomierzach jest dostępny mankiet 22-26 cm, dla osób z nadwagą, kulturystów, małych dzieci czy osób szczupłych zaleca się dobranie odpowiedniego rozmiaru mankietu
- dobór odpowiedniego rozmiaru mankietu ma szczególne znaczenie u osób starszych, u których doszło do zwapnienia naczyń
- przeprowadzenie badania w za ciasnym mankiecie oprócz błędnego pomiaru może doprowadzić
również do uszkodzenia ścian naczyń - czynnikiem, który również może wpływać na błędny pomiar jest uszkodzenie mechaniczne mankietu np. dziura czy przetarcie,
dlatego warto wymieniać mankiet zgodnie z zaleceniami producenta.
Należy uważać, aby podwinięty rękaw koszuli czy bluzki nie zwinął się tworząc dodatkową opaskę uciskową, dlatego zaleca się zupełne pozbawienie odzieży ramienia, na którym będzie założony mankiet (chyba że konkretny typ ciśnieniomierza tego nie wymaga). Systematyczna kalibracja urządzenia oraz regularna zmiana baterii zapewni prawidłowe funkcjonowanie ciśnieniomierza.
Jak poprawnie odczytywać wyniki z ekranu ciśnieniomierza ?
Serce kurczy się i rozkurcza, pompuje krew. Często spotykamy się z określeniem wartość ciśnienia tętniczego krwi, to określenie odnosi się do siły, z którą krew napiera na ścianki tętnic wtedy kiedy się kurczy i rozkurcza.
Ciśnienie skurczowe - norma 120
Kiedy serce (mięsień sercowy) kurczy się, w naturalny sposób dochodzi do skurczu, mamy do czynienia z ciśnieniem skurczowym krwi, krew nabiera rozpędu i krąży w naszych naczyniach krwionośnych.
Ciśnienie rozkurczowe - norma 80
Czas, w którym serce odpoczywa pomiędzy skurczami a krew napiera na tętnice z mniejszą siłą.
Puls ( tętno krwi) ilość uderzeń serca na minutę, około 60 - 70 uderzeń na minutę.
*przyjmujemy podane wartości za normę u dorosłego zdrowego człowieka, istnieje wiele czynników, które mogą zmienić te wartości.
